Rapunzel (NV)
2010
01/12/2010
langspeelfilm
100 minuten
verdeler
Walt Disney Studios Motion Pictures
acteur/actrice (3)
Jelle Cleymans → Flynn Rider (stem)
Deborah De Ridder → Rapunzel (stem)
Kirsten Cools → Moeder Gothel (stem)
regisseur (2)
Nathan Greno
Byron Howard
Jammer dat de broertjes Grimm net niet lang genoeg hebben geleefd om te zien hoe de Disneystudio’s hun “Rapunzel” hebben geadapteerd. Met verve, brio en panache zowaar. “Tangled” is de eerste computergeanimeerde Disneyprent die in het kielzog van beerputdrek als “Chicken Little” en het ‘we zijn er bijna, maar nog niet helemaal’-avontuur van “Bolt” geslaagd te noemen is. Meer dan dat zelfs, het is er zowaar kloef op waardoor dit de beste brok Disneyanimatie is sinds “The Lion King” en een paar andere uitlopers van de zogenaamde Disneyrenaissance (“The Hunchback of The Notre Dame” blijft een welgekomen kind aan huis).
De Grimmversie van “Rapunzel” werd voor het eerst gepubliceerd in 1812, en was op zijn beurt gebaseerd op het Franse sprookje 'Persinette' van ene Charlotte-Rose de Caumont de la Force (over een mondvol gesproken) uit 1698. Het is een verhaal dat grossiert in standaardprinsessengehos, en het lijkt een raadsel waarom het verhaal nog niet vroeger werd geadapteerd door Disney daar het uitpuilt van elementen die op maat gemaakt lijken voor het huis van de muis.
Prinses Rapunzel werd als baby ontvoerd door heksemie Mother Gothel, die Rapunzels gouden haren gebruikt om eeuwig jong te blijven. Enig probleem: het haar mag nooit worden afgeknipt. En dus sluit Gothel het arme meisje op in een toren terwijl haar haardos na verloop van tijd even lang is geworden als de gemiddelde afstand wegenwerken in ons vlakke land. Op haar achttiende verjaardag wordt Rapunzel toevallig ontdekt door de sympathieke dief Flynn Rider. Rapunzel, die dolgraag haar toren wil verlaten om uit te zoeken welke lichtjes ze telkens op haar verjaardag aan de hemel ziet, verplicht Flynn om haar mee te nemen in de grote onbekende buitenwereld. En dat is niet naar de zin van ersatzmama Gothel die letterlijk over lijken wil gaan om haar jeugdig uiterlijk te bewaren en Rapunzel terug in de toren te krijgen.
De animatie van “Tangled” is wonderlijk mooi. De visuele flair en stijl is gebaseerd op het 18e-eeuwse olieverfschilderij “Les Hasards Heureux de L’Escarpolette” van rococoschilder Jean-Honoré Fragonard: je kan het maar weten. Voor de jongste lezertjes: rococo is een kunststroming uit de achttiende eeuw die ook wel late barok wordt genoemd en brak met de symmetrie van de barok. Je (toekomstige) leraar (kunst)geschiedenis op de middelbare school zal hier met graagte over uitweiden. Maar we dwalen af. Vast staat alvast dat de Disneyanimatoren die aan “Tangled” hebben meegewerkt niet over een nacht ijs zijn gegaan. Veteraan Glen Keane (die meewerkte aan tal van animatiefilms uit de jaren tachtig en negentig en onder meer de creatie van het beest uit “Beauty And The Beast”, Aladdin, Pocahontas en Tarzan superviseerde) streefde ernaar om deze film een uitzicht mee te geven dat zo dicht mogelijk aanleunt bij de pracht van de handgetekende animatieklassiekers. Achtergronden leunen daardoor dichter aan bij schilderijen of celachtergronden dan bij computeresthetiek. Een geslaagd experiment: “Tangled” moet inderdaad niet onder doen voor eerdere meesterwerken uit de studio.
Nog meer goed nieuws: de karakters en scenarioflow zijn tot in de kleinste finessedetails uitgewerkt. En de twee sidekickbeesten (een balorig paard en een wijsneuzige kameleon) zijn instant klassieke karakters – de schavuiten. Een punt van kritiek dat je kan maken is dat de film eigenlijk weinig verschilt van de andere sprookjes die door Disney naar hun hand werden gezet. Zo is dit geenszins de eerste Disneyprent met een slechte heks annex ersatzmoeder (“Snow White”, “Cinderella”, “Sleeping Beauty”, “The Little Mermaid”) of een knappe jonge kerel als redder in nood (“Aladdin”, “The Little Mermaid”). Toch is dit meer dan zomaar recyclage: het is een update van een beproefd recept waarin de ingrediënten smaakvol opnieuw zijn klaargemaakt. Meer dan zomaar opgewarmde kost dus.
Kortom, wie zijn prinsessen graag temperamentvol, geïnspireerd en bij de pinken heeft weet waarheen met deze op de kop af vijftigste zogeheten Disneyclassic (over een mooi jubileum gesproken) die qua wow-factor bijna niet moet onderdoen voor animatiekampioen “Toy Story 3”. Hopelijk zijn we nog op tijd om bij de Sint een knijpkameleon, een gepersonaliseerde braadpan en een rubberen Rapunzelpop los te weken.
Toch nog even dit (en we vallen even in herhaling, daar we deze boodschap ook al meegaven bij “Toy Story 3”): we zagen de film in de vlakke versie en hebben ons die keuze niet beklaagd. Het kan zijn dat deze film in 3D hier en daar een scène heeft met aardige diepte-effecten, maar ze zijn volstrekt geen meerwaarde voor de gewone versie, daar dit een film is die het vooral moet hebben van zijn vertelpracht en niet zozeer van de technische foefjes. Als je dus de keuze hebt tussen de gewone en de 3D-versie, dan kan je met een gerust hart naar de gewone. Door omstandigheden was de versie die we zagen ook de Vlaamse, met de stemmen van Deborah De Ridder als Rapunzel en Jelle Cleymans als Flynn. En zelfs al zijn we hier onverdeeld voorstander van de originele versies, eerlijk is eerlijk: de Vlaamse versie is uitstekend verzorgd en werkt ook voor volwassenen. Wie toch kiest voor de Engelse versie krijgt de stemmen te horen van Mandy Moore en de vrij onbekende Zachary Levi als de prinses en haar dievenvriendje.
Alex De Rouck
© tekst
2010
© foto's
Disney Enterprises Inc.
Synopsis
Een meisje is in het bezit van 20 meter magisch goudblond haar. Prinses Rapunzel is haar naam. Ze is als baby uit het paleis van haar ouders ontvoerd en opgesloten in een geheime hoge toren midden in het bos waar ze onmogelijk uit kan ontsnappen. Ze wil graag op avontuur en droomt ervan de toren te verlaten en een normaal tienermeisje te zijn. Dat avontuur kan eindelijk beginnen wanneer de knapste, maar ook beruchtste crimineel van het koninkrijk, ridder Flynn, haar toren weet te beklimmen. Ze maken de afspraak om samen te ontsnappen en op avontuur te gaan. Onderweg ontmoeten ze vele hilarische figuren.
Met muziek van Alan Menken (Aladdin, De Kleine Zeemeermin, Enchanted), gebaseerd op het bekende sprookje van de gebroeders Grimm.
