Sygn. akt I C 239/22
UZASADNIENIE
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. złożył w dniu 17 maja 2022 r. ( data stempla operatora pocztowego ) do Sądu Rejonowego w Ciechanowie pozew, wnosząc o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 3285,20 zł, z tym że kwoty 2985,20 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 października 2021 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 300,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Ponadto wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W. wnosił o oddalenie powództwa w całości, nadto o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 23 sierpnia 2021 r. doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki A. (...) nr rej. (...), stanowiący własność S. W.. Samochód sprawcy kolizji objęty był w dacie zdarzenia drogowego ochroną ubezpieczeniową w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez Towarzystwo (...) S.A. w W. ( bezsp*rne ).
Na podstawie decyzji z dnia 10 września 2021 r. została przyznana oraz wypłacona S. W. przez ubezpieczyciela Towarzystwo (...) S.A. w W. tytułem odszkodowania kwota 3289,48 zł ( bezsp*rne ).
Części uszkodzone w wyniku zdarzenia z dnia 23 sierpnia 2021 r. były częściami oryginalnymi. Po zdarzeniu samochód nie został naprawiony w pełnym zakresie ( zeznania świadka S. W. k. 123 - 124 ).
Na wniosek poszkodowanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. zwróciła się do (...) M. K. w W. o wykonanie ekspertyzy technicznej celem wyceny kosztów naprawy samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...). W ekspertyzie koszt naprawy pojazdu ustalono na kwotę 9415,06 zł, w tym podatek VAT. (...) M. K. w W. wystawił fakturę za wykonanie kosztorysów naprawy m. in. samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...)na łączną kwotę 8100,00 zł z terminem płatności 14 dni ( ekspertyza k. 15 – 17 v, faktura wraz z załącznikiem k. 24 - 25 ).
W dniu 21 października 2021 r. pomiędzy S. W. a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. doszło do zawarcia umowy cesji praw, na mocy której S. W. w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 23 sierpnia 2021 r. w pojeździe marki A. (...) nr rej. (...) likwidowaną przez Towarzystwo (...) S.A. w W. nr szkody 115- (...), przeniósł wszelkie przysługujące mu wierzytelności z tytułu tej szkody na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. ( umowa sprzedaży wierzytelności k. 18 - 19 ).
W dniu 26 października 2021 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. złożyła odwołanie od decyzji Towarzystwa (...) S.A, wzywając do zapłaty kwoty 6125,58 zł tytułem uzupełnienia odszkodowania wypłaconego w związku ze szkodą z dnia 23 sierpnia 2021 r. w pojeździe marki A. (...) nr rej. (...) i jednocześnie zawiadamiając o zawartej umowie przelewu wierzytelności ( zawiadomienie k. 87, odwołanie k. 88 - 89 ).
Na podstawie decyzji z dnia 3 listopada 2021 r. została przyznana oraz wypłacona (...) Spółka z Ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. przez ubezpieczyciela Towarzystwo (...) S.A. w W. tytułem odszkodowania dodatkowo kwota 3140,38 zł. Towarzystwo (...) S.A. w W. przyznało oraz wypłaciło odszkodowanie za szkodę z dnia 23 sierpnia 2021 r. w pojeździe marki A. (...) nr rej. (...) w łącznej wysokości 6429,86 zł ( bezsp*rne ).
Celowe, technicznie i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy uszkodzeń pojazdu marki A. (...) o nr rej. (...) powstałych w wyniku zdarzenia z dnia 23 sierpnia 2021 r, z uwzględnieniem stawki rynkowej na poziomie 100,00 zł netto zawierającej się w przedziale stawek stosowanych przez warsztaty naprawcze z rynku lokalnego za roboczogodzinę prac blacharskich, mechanicznych i lakierniczych, z zastosowaniem nowych oryginalnych części zamiennych sygnowanych logiem producenta pojazdu w tzw. klasie jakości O, wynoszą 9336,95 zł. Naprawa pojazdu przy zastosowaniu części oryginalnych w klasie jakości O pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. W przypadku zastosowania nowych oryginalnych części zamiennych sygnowanych logiem producenta części w tzw. klasie jakości (...) koszty naprawy wynoszą 7198,10 zł. Naprawa pojazdu przy zastosowaniu tego rodzaju części nie przywróci pojazdu do stanu sprzed szkody w 100 % ( opinia biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej, wyceny wartości pojazdów samochodowych oraz wyceny kosztów i jakości napraw mgr inż. R. B. k. 129 - 150, 178 - 194 ).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów, a w szczególności akt szkody ( k. 64 - 121 ), zeznań świadka S. W. ( k. 123 - 124 ), umowy przelewu wierzytelności ( k. 18 - 19), ekspertyzy ( k. 15 – 17v ), faktury wraz z załącznikiem ( k. 24 - 25 ), jak również opinii biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej, wyceny wartości pojazdów samochodowych oraz wyceny kosztów i jakości napraw mgr inż. R. B. ( k. 129 – 150, 178 - 194 ).
Okoliczności związane przebiegiem zdarzenia drogowego oraz zakresem uszkodzeń w pojeździe S. W., odpowiedzialność Towarzystwa (...) S.A. w W. za szkody powstałe w pojeździe, a będące wynikiem zdarzenia drogowego z dnia 23 sierpnia 2021 r. oraz wysokość uznanej i wypłaconej kwoty odszkodowania nie były sp*rne. Wynikają wprost z akt szkody i niesp*rnych twierdzeń stron. Bezsp*rna również jest kwestia następstwa prawnego powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W..
Wysokość kosztów naprawy uszkodzeń samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...), stanowiącego własność S. W., będących skutkiem zdarzenia drogowego z dnia 23 sierpnia 2021 r., Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej, wyceny wartości pojazdów samochodowych oraz wyceny kosztów i jakości napraw mgr inż. R. B.. Biegły wyczerpująco wyjaśnił wnioski opinii. W ocenie Sądu, opinia ta jest logiczna, spójna i opracowana w sposób fachowy. W związku z tym, Sąd przyjął ustalenia dokonane w tej opinii za własne. W opinii uzupełniającej biegły podtrzymał wnioski z opinii głównej. Kwestią sp*rną była jakość części, które powinny zostać zastosowane przy naprawie pojazdu. Sąd – za opinią główną – przyjął jakość O.
Sąd zważył, co następuje:
W ocenie Sądu, roszczenie powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. zasługuje na uwzględnienie w znacznej części.
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. dochodzi swego roszczenia na zasadach ogólnych, wynikających z art. 361 - 363 kc. Szkoda objęta odpowiedzialnością ubezpieczyciela podlega bowiem naprawieniu właśnie według tych ogólnych zasad. Wynika to z treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 1 cyt. ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.
Z powyższego wynika, że dla oceny roszczeń odszkodowawczych powoda z tytułu uszkodzenia jego pojazdu, należało określić - według ogólnych zasad prawa cywilnego - do jakich świadczeń byłby zobowiązany posiadacz lub kierowca samochodu, z którego winy nastąpiła kolizja. W niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, że odpowiedzialność kierowcy samochodu osobowego marki S. (...) nr rej. (...) nie była kwestionowana, należało rozstrzygnąć jedynie zakres odpowiedzialności pozwanego, w ramach jego odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody.
W myśl art. 363 § 1 kc, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego: bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.
W ramach postępowania prowadzonego przez towarzystwo ubezpieczeń w zakresie likwidacji szkody, ustaliło, że ogólna wartość odszkodowania wynieść powinna 6429,86 zł brutto, z tym że kwotę 3289,48 zł wypłacono S. W., zaś kwotę 3140,38 zł (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W..
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. jako następca prawny poszkodowanego S.
W. nie zgadzał się z ustaloną w ten sposób wysokością odszkodowania. Wnosił, aby skalkulowanie odszkodowania nastąpiło poprzez ustalenie wartości kosztów naprawy samochodu, tak aby przywrócić jego stan sprzed zdarzenia drogowego z dnia 23 sierpnia 2021 r.
Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem, szkodą jest uszczerbek, jakiego doznała określona osoba w swych dobrach lub interesach. W efekcie owo naprawienie szkody ma zmierzać do odwrócenia w dobrach poszkodowanego skutków zdarzenia wyrządzającego mu szkodę i przywrócenia - w znaczeniu prawnym - stanu, jaki by istniał gdyby owo zdarzenie nie nastąpiło ( por. Kodeks Cywilny Tom I „Komentarz do artykułów 1 – 534” pod redakcją prof. E. Gniewka C.H. BECK Warszawa 2004, str. 838 ). Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy, trzeba opowiedzieć się za takim sposobem ustalenia odszkodowania, które zapewni poszkodowanemu uzyskanie świadczenia umożliwiającego przywrócenie uszkodzonego samochodu do stanu sprzed wypadku. Dopiero wówczas dojdzie do pełnego odwrócenia skutków kolizji, za którą odpowiada ubezpieczyciel w ramach swej odpowiedzialności gwarancyjnej.
Skoro szkoda w tym wypadku polegała na uszkodzeniach samochodu, awarii pewnych elementów, to siłą rzeczy naprawienie szkody musi doprowadzić do usunięcia tych uszkodzeń i naprawienia lub wymiany zepsutych elementów i urządzeń. Biegły powołany w niniejszej sprawie dokonał wyliczenia wartości szkody na kwotę 9336,95 zł, przy czym w kwocie tej mieści się też wartość podatku VAT 23%. Powyższe odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu, powinno bowiem obejmować również kwotę podatku od towarów i usług ( VAT ), albowiem poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego.
W ocenie Sądu, ustalenia w sprawie pozwalają w pełni zaakceptować opinię biegłego inż. R. B. i według jego wyliczeń przyjąć koszt naprawy samochodu z uwzględnieniem, że decydujące znaczenie dla ustalenia wysokości kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego miała wysokość stawki pracochłonności napraw za prace blacharskie i lakiernicze przyjęta przez biegłego na kwotę 100,00 zł netto za godzinę.
Jednocześnie należy podkreślić, że kwota 9336,95 zł stanowi koszt naprawy pojazdu przy zastosowaniu części w klasie jakości O tj. części oryginalnych z logo producenta pojazdu. W opinii biegłego sądowego, którą Sąd podziela, tak przeprowadzona naprawa pozwoli na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody. Z kolei zasadna, w ocenie pozwanego, naprawa pojazdu przy zastosowaniu części w klasie jakości (...) tj. części oryginalnych z logo producenta części – stosownie do tego, co wskazał biegły – nie pozwoli na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody w 100v %, ponieważ wówczas zostałyby przywrócone jego właściwości techniczne, natomiast nie zostałby przywrócony jego wygląd fizyczny. Podkreślić należy, że - jak wynika z zeznań świadka S. W. - w dacie zdarzenia w pojeździe były zamontowane części oryginalne. Okoliczność ta nie została w toku niniejszego procesu zakwestionowana skutecznie. Również z tego względu brak jest podstaw do zastosowania przy naprawie pojazdu części innych niż oryginalne z logo producenta pojazdu.
Tym samym wysokość odszkodowania należnego z tytułu szkody w pojeździe marki A. (...) nr rej. (...) powinna wynieść kwotę 9336,95 zł. Wysokość odszkodowania należy pomniejszyć o wartość już wypłaconego przez towarzystwo ubezpieczeń odszkodowania tj. o kwotę 6429,86 zł. Dodatkowa odpowiedzialność pozwanego za szkodę, jaką poniósł S. W. ( jego następca prawny ) w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 23 sierpnia 2021 r., powinna więc wynieść 2907,09 zł z tytułu uzupełnienia kosztów naprawy uszkodzeń samochodu marki A. (...).
Sąd zasądził zatem od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W. kwotę 2907,09 zł tytułem należności głównej w zakresie wysokości należnego odszkodowania.
Odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 2907,09 zł tytułem odszkodowania, Sąd zasądził od dnia 10 listopada 2021 r. tj. od następnego dnia po upływie terminu płatności wynikającego z odwołania od decyzji przyznającej odszkodowanie w zaniżonej wysokości, w którym powód wezwał ubezpieczyciela do dopłaty odszkodowania. Do odwołania została dołączona prywatna ekspertyza wykonana na zlecenie powoda. Towarzystwo ubezpieczeń dysponowało zatem wiedzą o roszczeniach powoda w tym zakresie, a postępowanie w sprawie wykazało zasadność roszczeń powoda. Tym samym Sąd uznał, że roszczenie powoda było wymagalne z dniem 9 listopada 2021 r., a w konsekwencji, że żądanie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie jest usprawiedliwione od dnia następnego. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Stosownie zaś do ust. 2 cyt. artykułu w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsp*rną część odszkodowania.
Z tych względów Sąd częściowo oddalił powództwo w zakresie żądania głównego oraz odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia 4 października 2021 r. do dnia 9 listopada 2021 r.
Jednocześnie Sąd oddalił powództwo co do kwoty 300,00 zł.
Odnosząc się do żądania zapłaty kwoty 300,00 zł, wskazać należy, że kwota ta była dochodzona przez powoda z tytułu wykonania ekspertyzy technicznej, której celem była wycena kosztów naprawy samochodu osobowego marki A. (...) nr rej. (...). Podkreślić należy, że roszczenie w tym zakresie ma - w ocenie Sądu - charakter pomocniczy, uzupełniający, akcesoryjny, związany z roszczeniem głównym. Żądanie zapłaty tylko tych kosztów wiąże się ściśle z żądaniem zapłaty odszkodowania.
Zgodnie z powszechnie przyjętym stanowiskiem judykatury i opinią doktryny, odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów winno obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie III CZP 24/04.
W niniejszej sprawie powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. wystąpił o ekspertyzę, mając na uwadze zaniżenie wysokości odszkodowania przez pozwanego. Powód przedstawił wskazaną ekspertyzę w toku postępowania przedsądowego, czym umożliwił ubezpieczycielowi odniesienie się do kosztów naprawy ustalonych w tej ekspertyzie i ponowne przeanalizowanie kosztów naprawy pojazdu w kontekście jej treści. W ocenie Sądu ta okoliczność uzasadniałaby zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy, jednak należy stwierdzić, że powód nie udowodnił swojego roszczenia w tym zakresie. Wraz z pozwem powód przedstawił fakturę za wykonanie kosztorysów naprawy na łączną kwotę 8100,00 zł. Z tego dokumentu nie wynika jednak ile kosztorysów naprawy zostało wykonanych. Powód nie wykazał, jak została wyliczona kwota 300,00 zł, której domagał się w niniejszej sprawie z tytułu zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy; wątpliwości budzi kwestia czy liczba „300” w pozycji „kosztorys” ( k. 25 ) oznacza wysokość wynagrodzenia za jego wykonanie. Niezależnie od tego, należy zwrócić uwagę, że w fakturze jako formę płatności wskazano przelew w terminie 14 dni. Nie został przedstawiony przez powoda dowód tego, że należność została uiszczona, co również powoduje, że Sąd nie mógł uwzględnić żądania jej zwrotu.
W pkt III wyroku, Sąd rozstrzygnął o kosztach procesu stosownie do art. 100 kpc, zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu, stosunkowo je rozdzielając. Sąd obciążył więc pozwane towarzystwo ubezpieczeń kosztami procesu w całości, mając na uwadze, że powództwo zostało oddalone jedynie w niewielkiej części żądania głównego, części odsetek ustawowych za opóźnienie oraz żądania zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy.
Sąd zasądził zatem od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w W. kwotę 1917,00 zł. Na kwotę tę złożyły się: 200,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 800,00 zł tytułem zwrotu kosztów opinii biegłego sądowego orzeczonych prawomocnym postanowieniem z dnia 13 lutego 2023 r.
Kolejno w pkt IV wyroku, stosownie do art. 83 ust. 2 cyt. ustawy w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 1375,24 zł tytułem uzupełnienia kosztów procesu w zakresie opinii biegłego sądowego orzeczonych prawomocnymi postanowieniami z dni 13 lutego 2023 r. oraz 24 lipca 2023 r.
